Basisvoorwaarden voor ontmoeting en welzijn
‘Ontwikkelaars hebben veel technische kennis, zoals het creëren van goede zichtlijnen in een wijk en het optimaliseren van plattegronden. Dat is belangrijk, want zonder die kennis zou een woonomgeving niet prettig of veilig zijn. Maar uiteindelijk gaat het om meer dan alleen techniek. Je kunt in een mooi huis wonen, maar als je geen fijne buren hebt of geen sociaal contact, dan mis je iets wezenlijks. Een woning in een sociale, prettige buurt kan meer geluk brengen dan alleen een perfect ontworpen huis. Daar ben ik me als ontwikkelaar van maatschappelijk vastgoed zeer van bewust. Dat we langer zelfstandig thuis wonen is op zich niet slecht, maar je moet gebouwen wel zo ontwerpen dat mensen elkaar tegenkomen. In een bejaardenhuis ging dat vroeger vanzelf, in de biljartzaal en de koffieruimte. In een modern zorgcentrum komt de familie een keer per week op de koffie. Verder loopt iedereen het gebouw voorbij. Maar wanneer er appartementen voor mensen zonder zorgvraag en bijvoorbeeld een kinderdagverblijf worden toegevoegd, dan ontstaat er vanzelf reuring. Deze manier van denken is gelukkig steeds gebruikelijker.’
Het kan anders
‘Bij Hart van Vathorst in Amersfoort zitten twee zorginstellingen, een kerk, een kindercentrum en een restaurant onder één dak. Je ziet dat het werkt. Of je nou kinderen afzet bij het kinderdagverblijf of een afspraak hebt bij de tandarts, iedereen komt door dezelfde voordeur naar binnen en gaat door een gezellige centrale hal. Daar koken mensen van de dagbesteding maaltijden die ouders mee naar huis kunnen nemen. Belangrijker nog dan die maaltijden, is het praatje dat erbij hoort. Als mensen elkaar leren kennen, zijn ze eerder bereid om iets voor elkaar te doen. Zo zijn er bij Hart van Vathorst zo’n honderdvijftig vrijwilligers actief. Projecten die op deze manier worden opgezet, zijn arbeidsintensiever. Iedere wijk is anders, dus je moet goed kijken wat er nodig is aan maatschappelijke voorzieningen. Daarnaast zijn vastgoedontwikkelaars natuurlijk ook gericht op productie en rendement. Zorgwoningen en luxe appartementen kosten ongeveer hetzelfde om te bouwen. Maar de luxe appartementen leveren veel meer op. En soms duurt het met alle procedures lang voordat er eindelijk gebouwd kan worden op een verworven stuk grond. Dan ga je begrijpelijk voor de optimale opbrengst. Maar het kan ook anders. Je kan nog steeds dezelfde huizen bouwen, als ze maar levensloopbestendig zijn. Bijvoorbeeld door ze drempelloos en met brede deuren te maken. Jonge mensen willen geen badkamer met beugels. Zorg er dan voor dat de voorzieningen om die beugels op te hangen wel al achter het wandje zitten.’
Basisvoorwaarden creëren
'In de ontwikkelfase moet je een welzijnsinfrastructuur organiseren; voorzieningen, organisaties, netwerken en middelen die samen zorgen voor het welzijn van mensen in een wijk. En die op zo’n manier borgen dat het in de exploitatiefase standhoudt. Hoe wij dat doen? In het Kloosterkwartier in Veghel realiseerden wij vijfhonderd woningen. Alle bewoners betalen maandelijks een klein bedrag aan een stichting die het welzijn bevordert. Voor altijd, dat is contractueel vastgelegd. Met dat geld wordt de ontmoetingsruimte beheerd en is er voldoende budget om iets te doen. Als ontwikkelaar kun je zo basisvoorwaarden creëren die ontmoeting en welzijn stimuleren.’
