Het Stadshuwelijk: betaalbare woningen én leefbare wijken

Iedereen kent ze wel. De wat verouderde en eenzijdig samengestelde corporatiewijken in de grotere steden. Ze bestaan uit omvangrijke wooncomplexen die veelal zijn gebouwd in de jaren zestig. Ooit waren ze bestemd voor de voornamelijk Nederlandse middenklasse, oftewel gezinnen met kinderen waarvan de ouders een bescheiden inkomen verdienden. Tegenwoordig huisvesten corporaties – gemiddeld goed voor 30 procent woningbezit in de stad – een veelheid aan doelgroepen. Naast de traditionele corporatiedoelgroep zijn dat onder meer statushouders, arbeidsmigranten en mensen uit de maatschappelijke opvang. Groepen die in leefstijl en cultuur onderling sterk verschillen, met als gemene deler: een kwetsbare maatschappelijke en economische positie. Door deze veranderingen staat de leefbaarheid in deze wijken onder druk. De balans tussen betaalbare sociale woningen, middeldure huurwoningen en koopwoningen is op veel plekken zoek. En we weten dat eenzijdig samengestelde wijken niet goed zijn voor de stad. De stad moet betaalbaar blijven. Een mengvorm van type woningen en doelgroepen maakt een wijk weerbaar en toekomstbestendig.

Herstructurering kan uitkomst bieden. Maar door de nieuwe Woningwet zijn corporaties zelf nauwelijks meer in staat dit soort opgaven op te pakken. Daarom is samenwerking tussen alle verschillende spelers binnen wijken – gemeenten, corporaties en ontwikkelaars – zo ontzettend belangrijk. Met elkaar kunnen we de gehele woningmarkt bedienen. Gekscherend noemen wij dat het Stadshuwelijk, een langdurige verbintenis vol vertrouwen met ruimte voor ieders belangen. En net als bij een echt huwelijk in goede en slechte tijden. In het geval van nieuwbouw gaat de afstemming van gemeenschappelijke doelen en belangen al heel aardig. Bij de herstructurering van wijken en buurten valt echter nog een hoop te winnen. Door het wettelijke kader waarbinnen corporaties moeten opereren, hebben zij vaak minder mogelijkheden om het totale beeld van wijken te beïnvloeden en niet alleen van één woningcomplex. Met elkaar lukt dat wel. Afspraken, zoals BPD die het afgelopen jaar maakte met corporatie Mitros in Utrecht om tot evenwichtiger wijken te komen, inspireren mij enorm. In de wijk Overvecht worden tachtig sociale huurwoningen gesloopt en BPD bouwt er 140 middeldure huurwoningen en koopwoningen terug. Het verlies aan sociale huurwoningen wordt gecompenseerd in een andere wijk. Zo werken we op meerdere plekken aan uitgebalanceerde en inclusieve wijken.

Op veel meer plekken in Nederland willen we Stadshuwelijken sluiten. Wederzijds begrip en vertrouwen zijn daarbij belangrijk, maar misschien nog wel meer het lef om over je eigen belang heen te kijken. Als dat lukt, kun je iets in gang zetten wat de partners afzonderlijk nooit was gelukt. Een hoger rapportcijfer bijvoorbeeld, dat kan worden uitgedrukt in hogere scores op de Leefbarometer, toename van de WOZ-waarde, betere technische staat of meer duurzame woningen.