'Het Rijk focust met integrale besluiten op de lange termijn'

Hoe houden we wonen bereikbaar voor alle inkomens? Moeten we vooral meer bouwen? De middenhuur reguleren? Of moet het Rijk de regie nemen, zoals steeds vaker wordt gezegd? De kijk van Erik-Jan van Kempen - Programma-directeur-generaal Omgevingswet bij het ministerie van Binnenlandse Zaken - op betaalbaar wonen.

Taak van gemeenten en provincies

‘De prijzen op de woningmarkt stijgen, mensen zijn relatief meer van hun inkomen aan wonen kwijt. Maar hierbij moet je bedenken dat de woningmarkt lang in crisis heeft verkeerd. Veel koopwoningen stonden onder water. Wat we nu zien, is een inhaalslag. Natuurlijk, voor veel mensen, met name in de steden, is de woningmarkt moeilijk toegankelijk. Dan wordt al gauw naar het Rijk gekeken: ‘Doe iets! Neem de regie!’ Ik begrijp die geluiden, al kun je je soms afvragen wat met regie wordt bedoeld. Is dat een andere staatsinrichting? Of gewoon een zak met geld? Wat het eerste betreft: in Nederland ligt die taak primair toch echt bij de gemeenten en de provincies. Wij zijn heus niet beter in het realiseren van nieuwe woningen in Amsterdam dan de gemeente Amsterdam zelf. En punt twee: het Rijk heeft geen miljarden meer, zoals in de tijd van de Vinex.'

Woondeals afsluiten

'De woningmarkt is traag, die kun je niet op stel en sprong veranderen. Maatregelen voor de lange termijn werken beter. Die nemen wij dus ook. De Nationale Omgevingsvisie, de Omgevingswet en het woonbeleid zijn daarop gericht. Daarop is het Rijk aanspreekbaar: op integrale besluiten die de betaalbaarheid op de lange termijn ten goede komen. Op onze inspanningen om samen met andere partijen sneller en beter te werken, om procedures te verkorten. Dat doen we onder meer door duidelijkheid te geven over de ruimtelijke inrichting en investeringen in bereikbaarheid. Wij kunnen daarnaast gemeenten en andere partijen bij elkaar brengen. Die rol ligt ons goed, en dat moet wat mij betreft zo blijven. Er is ook wel wat bereikt op dat gebied. Denk aan het Sociaal Huurakkoord en de woondeals die we met gemeenten afsluiten in de gebieden met de grootste druk op de woningmarkt.'

Huurbeleid aangepast

'Bij het verbeteren van de betaalbaarheid ligt er vooral een taak voor het maatschappelijk middenveld. Woningcorporaties kunnen veel doen. Ik zie ze als een belangrijke structureren – de factor op de woningmarkt. Niet voor niets werkt het Rijk nu aan een versoepeling van de markttoets, zodat corporaties ook actiever kunnen zijn in het middensegment van de woningmarkt. Ik zie het als onze taak om de sector daarbij te ondersteunen. Dat is ook een van de uitkomsten van de onlangs gehouden evaluatie van de Woningwet en de aanpassingen van het huurbeleid die we aan de  Tweede Kamer hebben voorgesteld. Woningcorporaties kunnen meer woningen toewijzen aan hogere inkomens. Soms gebruiken ze niet ten volle de ruimte die ze daarvoor hebben, is mijn indruk.’

Op de hoogte blijven van ons werk?